تاریخچه گلیم در ایران
گلیم بطور ساده یک فرش با بافت صاف یا یک نوع قالی بدون کُرک یا خواب گره خورده است، نام این فرش در زبانهای مختلف به انواع گوناگون استعمال میشود، گلیم در افغانستان، کلیم در اوکراین، پلاس در قفقاز، لیاط در سوریه و لبنان، چلیم در رومانی. گلیم به مفهوم، الیاف حیوانی و نباتی رنگرزی شده و درهم بافته که بر روی دارهای افقی و عمودی برگرفته از نمادهای منطقه و نقوش ذهنی و انتزاعی، بافته می شود. صنعت گلیم بافی در همه دنیا از دشتهای وسیع آمریکا تا اسکاندیناوی و اندوزی یافت میشود. تفاوت عمده در تولید گلیم در مواد اولیه، طرح و نقوش بکار رفته و رنگبندی آن است.
گلیم به عنوان یکی از زیراندازهای بشر، دارای سابقه بسیار طولانی بوده بطوریکه از قراین و شواهد موجود برمیآید نخستین گلیمهای دستبافت، بافت بسیار ساده داشته و از نخهای تار و پودی که بصورت یک در میان از زیر و روی یکدیگر میگذرند تشکیل شده است. درباره قدمت تولید گلیم در ایران اظهارنظر قاطعانه و صریحی نمیتوان کرد، زیرا بدلیل آسیب پذیر بودن الیاف نباتی و حیوانی در برابر عوامل جوی، نمونههای زیادی از تولیدات دوران باستان بدست نیامده، اما آنچه مسلم است، گلیم بافی تاریخچه جدا از نساجی ندارد و بدلیل شباهت بافت پارچههای اولیه به بافت فعلی گلیم تقریباً میتوان گفت در تولید گلیم و پارچه از الیاف ضخیمتر برای بافت زیرانداز استفاده کردهاند. متاسفانه به دلیل فساد پذیر بودن الیاف گلیمهایی متعلق به دورههای گذشته باقی نمانده است. موارد استفاده گلیم در ایران به عنوان: رختخواب پیچ- سجاده- خورجین- جوال- جل اسب- پشتی- سفره و … است.
گلیم زنجان
با توجه به اقلیم سرد منطقه زنجان بشر ساکن در این منطقه همواره در فکر تهیه کفپوش گرم جهت استفاده در منازل و نیز بعنوان پرده و… بوده است، مواد اولیه موجود مردم منطقه را به سمت استفاده از بافتهای از پشم بز و گوسفند و …، هدایت کرد. در حال حاضر در بسیاری از مناطق استان زنجان بافت گلیم بعنوان یکی از شاخصترین بافتههای داری مطرح میباشد.
برخی از طرحها و نقشههای مورد استفاده در گلیم زنجان: توت فرنگی- لچک ترنج- سماور- توسباقا- صاندیق- پَـقیل- اوچ گل – خشتی – لوزی و … است.