گلیم بافی در استان اردبیل
اردبیل از جمله مناق مهم گلیم بافی ایران به شمار می‌آید و گلیم‌های آن در دنیا مشهور است و نقوش سنتی و اساطیری که در گلیم سمبل نمادها و یا نقش‌هائی از ذهن بافندگان که بیانگر ارزوها و خواسته‌های ساکنان منطقه است. نقوش سنتی رایج در گلیم‌های استان بیشتر نقش سماور سینی، خرچنگ در متن گلیم و گردونه مهر (چلیپا) و نفش اژدها در حاشیه گلیم باشد. همچنین نقوش حیوانات انتزاعی شده هم به کار می‌برد. گلیم در اکثر مناطق اردبیل رونق دارد در روستاها و عشایر. اما شهر نمین و روستاهای تابع آن و روستاهای بخش زهرا از شهرستان گرمی (مغان) از مراکز مهم و عمده تولید گلیم در استان به شمار می‌آیند.
ـ گلیم به سه نوع بافته می‌شود:
۱. گلیم ساده باف: در این گلیم پودها، یکی در میان از لابلای چله‌ها عبور می‌کند این گلیم دو رواست و برای بافت آن از قبل نقشه آماده نمی‌شود. نقشه آن معمولاً هندسی است و خطوط منحنی هم به ندرت دیده می‌شود.
۲. گلیم برجسته: زمینه‌ای ساده دارد ولی طرح اصلی مانند قالی پرزدار است، بدین صورت که از روی نقشه قالی بر روی چله گلیم گره زده شده و در پایان پرز اضافی چیده می‌شود.
۳. ورنی: گلیمی بدون پرز است بدون نقشه و ذهنی‌باف که توسط زنان و دختران عشایر مناطق مغان ارسباران و مشگین شهر بافته می‌شود. این نوع گلیم در کردستان و کرمان با طرح و نقش دیگری بافته می‌شود که در کرمان آن را شیریکی پیچ می‌نامند. بهترین ورنی را در اردبیل ایل شاهسون، یا ایل سون تولید می‌کنند که سابقه‌ای طولانی در این زمینه دارد. ورنی‌های استان در رنگ‌های لاکی، سرمه‌ای، کرم، سفید، پیازی، آبی روشن با نقش حیوانات در وسط و حاشیه‌ای حداکثر به عرض بسیت سانتی‌متر در طرفین می‌باشند.
ـ انواع ورنی:
۱. ورنی دست ریس «گوزم»: این نوع ورنی بسیار کم تولید می‌شود و از ظرفیت و اصالت خاصی برخوردار است.
۲. ورنی پشمی ماشین ریس: این دسته با بقیه فرق ندارند و به دلیل استفاده از پشم ماشینی از مرغوبیت و اصالت چندانی برخوردار نیستند.
۳. ورنی‌های تمام ابریشم: تماما مواد و مصالح ابریشمی است. از ظرافت خاصی برخوردارند و برای صادرات تولید می‌شوند و از کیفیت اصالت و نقش آنها کاسته می‌شود.
۴. ورنی کف ابریشم: در این ورنی پود ابریشمی است از ظرافت خاصی برخوردارند و برای صادرات تولید می‌شوند و از کیفیت اصالت و نقش آنها کاسته می‌شود.
۵. ورنی‌های کهنه باف: در این ورنی‌ها تار و پود از ابریشم است و از پشمی که از الیاف جاجیم‌های قدیمی و کهنه به‌دست آمده استفاده می‌شود و جنبه صادراتی دارد.
ـ روش بافت ورنی:
ورنی از نظر بافت به گلیم و قالی شباهت دارد و این زیرانداز به صورت یک رو است و این به دلیل شیوه خاص در بافت آن است که به صورت پود پیچی انجام می‌گیرد. این روش به بافنده این امکان را می‌دهد که خطوط منحنی را اجرا کند پودگذاری درونی با حرکت پیچشی و غیرمنقطع روی چله انجام می‌گیرد. در پایان هر رج یک پود نازک پنبه‌ای از میان تارها عبور می‌کند.